Exposición que aúna arte contemporáneo e arqueoloxía
Xoán Anleo, Mónica Alonso, Nilo Arias, Fernando Baena, Mónica Cabo, Ana DMatos, Amaya González Reyes, Xurxo Oro Claro, Laura Piñeiro, Santi Jiménez, Rubén Santiago, Mauro Trastoy, Jorge Varela e Manuel Vidal.
Non adoitamos atopar un ciclo de exposicións que reúna arqueoloxía e arte contemporáneo na Galiza, e mesmo tampouco na Península. Noutros estados da nosa contorna, como Francia, as Illas Británicas ou Italia, abondan as actividades que conxugan as dúas disciplinas, –ambas desenvolvidas, arte e arqueoloxía contemporáneas, de xeito parello os últimos cincuenta anos–.
Como é ben sabido, nos inicios da arte contemporánea, o descubrimento tanto dos artefactos das culturas prehistóricas coetáneas, como da posta en valor dos obxectos que foron achados pola actividade arqueolóxica, pertencentes ao noso pasado remoto foron fundamentais para inaugurar un novo xeito de facer arte.
Ademais, andando no tempo, a metodoloxía arqueolóxica e o seu modo non taxonómico de entender a historia, serán poetizados pola arte conceptual –dende os anos sesenta no s.XX–, regalándonos grandes obras baseadas en achados arqueolóxicos concretos.
Recollendo esta longa tradición como referente ineludible, e unidas tamén pola teoría feminista á hora de percibir cadansúa disciplina, a comisaria de exposicións Monse Cea, e a arqueóloga María Xosé Bóveda, crean este proxecto o pasado ano.
A proposta expositiva completarase con actividades realizadas en colaboración coa área de didáctica do museo provincial de Lugo, como obradoiros para tódolos públicos, un foro pecha kutcha –que sumará as miradas da arte contemporánea, arqueoloxía, ourivería e deseño de adorno personal, sobre a colección Gil Varela–, unha work shop da artista Ana de Matos, unha trenla de actividades para realizar nas plataformas dixitáis do ciclo web e facebook…
OBXECTIVOS
O proxecto proposto consta de mostras temporais, obradoiros e foros de debate, tendo como obxectivo a creación dun escenario de discusión e deliberación no que agromen sinerxias e friccións entre materiais arqueolóxicos, en moitos casos considerados como pezas artísticas, e a arte producida na actualidade.
A arqueoloxía e a arte contemporánea aínda son consideradas elitistas por moitas persoas debido a múltiples prexuízos. A primeira, afastada da xente pola súa dimensión aurática e tratada na súa exposición pública habitual cun escaso discurso narrativo, e a segunda desprezada precisamente pola ausencia desa dimensión paradigmática e atemporal.
Pretenderemos pois que o obxecto arqueolóxico transcenda o seu carácter suntuario, estático. A institución museística tradicional arreda ao público que visita as mostras da súa realidade cotiá, e isto recae con moita forza sobre o material arqueolóxico, inda connotado polas mistificacións que afastan as culturas prehistóricas das culturas actuais. A museoloxía tradicional pecha nunha gaiola de ouro os achados arqueolóxicos negándolles a oportunidade de transmitir os seus valores como documentos e como produtos estéticos.
Centrarémonos na percepción do achado arqueolóxico como obxecto epistemolóxico, a través de formatos expositivos e estratexias de comunicación co espectador propias da arte contemporánea: as mostras permanentes dos museos arqueolóxicos mudarán a mostras temporais, o espazo do museo excederá o seus limites e sairá ao encontro dos usuarios/as.
As pezas de arte contemporáneo convivirán felizmente con pezas de arte prehistórica nas salas do museo, a mais de crearse proxectos específicos de arte contemporánea para sitios arqueolóxicos escollidos.
As mostras propostas desbotan a idea dun espectador/a pasivo, cara á idea de usuario/a das pezas: un espectador/a activo, reflexivo, especulador e crítico que perciba o pasado dende as creacións do presente, dende a mirada activa da arte contemporánea.